1- YAŞAMA HAKKININ İHLALİ: (AY m.15/2, 17/1, AİHS m.2, İHEB m.3, MvSHS m.6 ABTHŞ m.2)
20 EKİM 2020; Cezaevinde Darp Edilerek Öldürüldü
Kırıkkale F Tipi Cezaevi’nde kalan Serkan Tumay’ın gardiyanlar tarafından darp edilerek öldürüldüğü iddia ediliyor. 6 yıldır adlî bir suçtan cezaevinde olan Tumay’ın Cumartesi gecesi hayatını kaybetmesi üzerine, Pazar günü ailesinin aranarak “Gelin cenazenizi alın.” denildiği ifade ediliyor. Tumay’ın ailesi cenazeyi aldıklarında Tumay’ın vücudunda bulunan darp izlerini fark ettiler. Daha önce de 6 kez resmî olarak Manisa Cumhuriyet Başsavcılığı’na darp ve işkence ile ilgili Cezaevi İdaresini şikayet eden aile, Savcılığın “tamam, biz ilgileneceğiz.” dediğini söyledi. Kardeşi ile konuşmalarında “Benim can güvenliğim yoktur.” dediğini belirten ağabey Hakan Tumay, son seferde de koğuş arkadaşı olan kişinin “kardeşinizi dövüyorlar.” dediğini aktardı.
Bunun üzerine aile Manisa Cumhuriyet Başsavcılığı’na şikayette bulunduğunu, bu şikayete binaen Tumay’ın hastaneye götürüldüğünü, geri dönüşte tek kişi kalacağı bir koğuşa konulduğunu, son konuşmalarında sesinin iyi geldiğini ve fakat tekli koğuşa geçtikten kısa bir süre sonra, ölüm haberinin geldiğini belirtti. Serkan’ın ölümü adlî ölüm olarak kayıtlara geçti. Aile sorumluların bulunmasını istiyor. Serkan Tumay’ın vefatından sonra Manisa Cumhuriyet Başsavcılığı olay hakkında soruşturma başlattı.
2- ÖZGÜRLÜK VE GÜVENLİK HAKKI: (AY m. 19, AİHS m.5, İHEB m.3)
21 EKİM 2020; İhraç Edilen Kişilere İş Bulmalarında Aracılık Edenlere Gözaltı
Antalya merkezli 7 ilde Hizmet Hareketi Operasyonları kapsamında 23 kişi hakkında gözaltı kararı verildi. Verilen gözaltı kararına sebep olarak; haklarında ihraç kararı veya soruşturma/kovuşturma yürütülen kişiler için sigortasız olarak çalışabilecekleri işlerde aracılık etmek de yer aldı. Bu durum 15 Temmuz 2016 tarihinden beri Hizmet Hareketine yönelik yürütülen operasyonlarda hareket ile irtibatlı kişileri “Sosyal Ölüme Terk Etme” amacı olduğunu göstermektedir.
20 EKİM 2020; Grup Yorum Üyeleri Yine Gözaltında
14 Ekim günü saat 12:00 sularında İdil Kültür Merkezi’ne yapılan polis baskını sonucunda Grup Yorum üyelerinden 5 kişiye gözaltı kararı verildi. Gözaltına alınanlardan ikisi henüz iki hafta önce tahliye edilmişti. Gözaltı esnasında saldırgan arama yöntemi kullanan polisler, Kültür Merkezi’nde yer alan enstrümanları parçalayıp, kitapları yerlere attı. Verilen 4 günlük gözaltı süresi ise uzatılarak 8 güne çıkarıldı.
3- TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞÜ DÜZENLEME HAKKININ İHLALİ (AİHS m.11, AY m.34)
17 EKİM 2020; Somalı Madenciler Gözaltında
Haklarını alamadıkları için 5 günlük oturma eylemi sonrasında, Ankara’ya doğru yürümeye başlayan Somalı madenciler, Salihli ilçe sınırlarına geldiklerinde jandarma tarafından gözaltına alındılar. İfadeleri alınmak üzere Salihli İlçe Jandarma Komutanlığına götürülen 31 madenci, 7 saat boyunca ifadeleri alındıktan sonra serbest bırakıldı. Yapılan gözaltı ve ifade işlemleri eylemdekiler tarafından bir sindirilme ve korkutma hareketi olarak yorumlandı.
4- ÇEVRE HAKKI (Anayasa Mad. 56, AİHS Mad. 2 ve 8 (içtihatlar ile), Biyo Çeşitlilik Sözleşmesi)
18 EKİM 2020; Yangının Araştırılması AKP ve MHP oylarıyla reddedildi.
Hatay’ın Belen ilçesinde başlayıp, 350 hektarlık orman alanının yanmasına sebep olan yangının araştırılması hakkında önerge, AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. Sosyal medya üzerinden çıkan yangının PKK tarafından çıkarıldığı iddiaları yayıldı. Nitekim PKK bağlantılı bir grup olan “Ateşin Çocukları İnsiyatifi” çıkan orman yangınını üstlendi. İnsan Hakları Derneği İskenderun Şubesi raporuna göre; yangına geç müdahale edildiği, bin hektarlık orman alanının zarar gördüğü açıklansa da komisyon incelemelerine göre zararın resmî verilerden daha büyük olduğu açıklandı. Ancak tüm bu çelişkili bilgilere rağmen araştırma önergesi reddedildi.
5- İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALİ: ( ANAYASA M. 25, 26, AİHS M. 10, İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ M. 19)
19 EKİM 2020; Denizli Valisi kendisiyle ilgilenmeyen esnafın işyerini kapattırdı.
Denizli Valisi Ali Fuat Atik, esnaf ziyareti esnasında kendisi ile ilgilenmeyen ve işini yapmaya devam eden esnafa öfkelenince, eldiven takmamasını bahane ederek işletmeyi kapatma talimatı verdi. Mevzuata göre döner ustasının eldiven takma zorunluluğu olmadığı biliniyor. Sosyal medya üzerinden gelen tepkiler üzerine kamuoyu açıklaması ile “tüm günün yorgunluğu üzerine, işletme çalışanı şahısla olan diyalogumun kırıcı olması beni de üzmüştür.” Şeklinde özür dileyen Vali, bu sefer de yaptığı kamuoyu açıklamasındaki imlâ hataları ile eleştiri konusu oldu. Valilikte sadece bu işler için maaş alan görevlilerin, yazım hatalarıyla dolu bir metin yayınlaması, çalışanların yetkinliğinin sorgulanmasına sebep oldu.
19 EKİM 2020; Kur’an-ı Kerim’e Suç Delili olarak el konuldu.
Sosyal medyada yayılan bir görüntüye göre, Kur’an-ı Kerim’e suç delili olarak el konuldu. Her ne kadar daha önce de Hizmet Hareketine yönelik operasyonlar kapsamında KHK ile kapatılan yayınevlerinde basılan Kur’an-ı Kerim’ler suç delili sayılmışsa da, görüntülerin sosyal medyaya yayılması üzerine tepkiler çoğaldı. Kullanıcılar sosyal medya hesaplarından, “AKP döneminde Kuran’ı Kerim’lerin suç delili sayıldığını gözlerimle gördüm” diyerek tepkisini gösterdi. İnsan Hakları Aktivisti ve Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’da konun ile ilgili Adalet Bakanlığı’nın yanıtlaması için bir soru önergesi verdi.