1934 yılında çıkartılan 2548 Sayılı “Ceza Evleriyle Mahkeme Binaları İnşası Karşılığı Olarak Alınacak Harçlar ve Mahkumlara Ödettirilecek Yiyecek Bedelleri Hakkında Kanun”a göre, “Her mahkum cezaevinde bulunduğu müddetçe yiyecek bedelini ödemeye mecburdur” deniliyor. Yasaya göre, rutin aralıklarla tutuklulardan “yiyecek bedeli” tahsil edilebiliyor. Ayrıca yasada her ne kadar “Tutuklunun borcu ödeyemeyecek durumda olmasının anlaşılması halinde (burada istenen fakirlik belgesi) tutuklulardan yiyecek bedeli aranmaz” ifadesi yer alsa da, uygulamada yasa gereği tutuklunun borcu ödeyebilecek durumunun olup olmadığı incelenmeden bu talep genelde Vergi Dairesi Müdürlükleri tarafından “borcunuzun silinmesi dairemiz tarafından mümkün bulunmamaktadır.” denilerek reddediliyor maalesef.
Dolayısıyla yemek bedelinin yasal bir altyapısı var ve maalesef yıllardır bu bedel talep ediliyor. Bu konuda öncelikle kendisine ödeme emri gelenler fakirlik belgesi alarak yahut gelirleri ve mal varlıkları olmadığını belgeleyerek itiraz etmelidirler. Reddedilse dahi her ödeme emri ya da uyarı yazısına aynı şekilde itiraz edilmeli. Bu borcu devlet icrai yolla da alabiliyor ancak uygulamada genellikle cebri icra yoluna pek başvurulmuyor (tabi ki bu başvurulmayacağı anlamına gelmemektedir). Ancak Vergi dairesi, varsa mal varlığınıza (gayrimenkul, araç, vb) hesaplarınıza ve maaşınıza haciz koyabilir ki bu genelde uygulanan bir usuldür.
Ayrıca adalet.gov.tr resmi sitesinde de “Hükümlü ve tutukluların iaşe parası her altı ayda bir belirttiği adrese gönderilerek, iaşe bedelinin o günkü şartlardaki parasal tutarı kendisinden talep edilmektedir. Parasal miktar o günkü miktar ne ise, onun üzerinden hesaplanan miktardır. Zam ve faiz işletilmemektedir.“ açıklaması yer almaktadır. Buna göre borcun artması da söz konusu olmayacaktır. Ayrıca 2548 sayılı yasada Yiyecek bedellerinden doğan alacaklar mahkûmiyetin hitamı tarihinden başlamak üzere beş senelik müruruzamana tabidir. Hükmü de mevcuttur. Dolayısıyla 5 yıl geçmesiyle borç silinecektir.
Sonuç olarak, imkanı olmayanlar borca itiraz edebilir ve 5 yıllık zamanaşımını bekleyebilirler. Ancak itirazın kabul edilmeyebileceğini ve mal varlıkları ve hesaplarına haciz gelebileceğini de bilmelidirler.
Lawyers in Exile
HUKUKİ DESTEK- WhatsApp